پژوهش فقهی حقوقی قاعده معروف در حقوق خانواده

قاعده معروف یکی از عوامل موثر در حقوق خانواده است که موجب تحکیم مبانی خانواده تنظیم روابط بین افراد خانواده در چارچوب اخلاق و عدالت می گردد و بی توجهی به این قاعده در حقوق خانواده سبب به وجود آمدن چالش های بنیادی در جامعه می شود. بیشترین کاربرد واژه ی معروف در قرآن، مربوط به حقوق خانواده و تنظیم روابط میان همسران است. حسن معاشرت تبلور حاکمیت قاعده معروف در زندگی است که مایه استحکام بنیان خانواده می باشد. عمل به معروف در تمامی ارتباطات زوجین و حتی نحوه ارتباط والدین با کودکان و سایر اعضای خانواده و خویشان نزدیک سایه انداخته است. از مصادیق حاکمیت قاعده معروف در نظام حقوقی خانواده می توان از تأمین شایسته نفقه روجه و طفل، رعایت اخلاق نیکو در حین طلاق و پرداخت حقوق زوجه بعد از طلاق نام برد، همچنین عمل به معروف و رعایت قاعده معروف از سوی زوج و زوجه در طول زندگی زناشویی که در قرآن به صراحت دستور داده شده است، در تحکیم مبانی خانواده نقش بسزایی دارد، و از آنجا که خانواده مهمترین تجلی گاه قاعده معروف می باشد. خداوند متعال زوجین را به رعایت این اصل و قاعده توصیه و بلکه امر می نماید و همواره ایشان را به کسب فضایل در روابط مشترک دعوت می نماید. در این پژوهش به جایگاه ویژه معروف در قرآن و بیان مصادیق معروف در قرآن و سنت که بیشتر به شرایط ویژه چون طلاق، وفات، ارث و وصیت مرتبط است پرداخته و سپس جایگاه معروف در حقوق خانواده که شامل حقوق مالی و غیر مالی ایشان است مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه مبانی قاعده معروف، رابطه آن با هر یک از اصول لازم الرعایه در خانواده چون اصل عدالت و اصل مودت و رحمت و نهایتاً تأثیرات قاعده معروف در حقوق خانواده مورد مطالعه قرار گرفته است.